Bệnh ORT và phác đồ điều trị bệnh hiệu quả
ORT, một bệnh hô hấp ít được chú ý trong cộng đồng chăn nuôi, thường xuất hiện cùng với các bệnh khác ảnh hưởng đến gà. Biểu hiện của bệnh này tương tự như các căn bệnh hô hấp khác, đồng thời mang tỷ lệ lây nhiễm cao. Đối với căn bệnh ORT, việc không hiểu biết đầy đủ và chính xác về bệnh sẽ khiến việc điều trị trở nên khó khăn, không chỉ với chính bệnh ORT mà còn với các bệnh liên quan khác ảnh hưởng đến gà.
Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nắm vững kiến thức về bệnh để có thể tiếp cận và áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả, nhằm bảo vệ đàn gà khỏi ảnh hưởng của bệnh tật.
Bệnh ORT là gì?
ORT, hay Hội chứng hô hấp phức hợp, là một bệnh hô hấp cấp tính nguy hiểm, gây ra bởi vi khuẩn gram âm Ornithobacterium rhinotracheale. Bệnh này ảnh hưởng đến một loạt các loài gia cầm bao gồm gà, gà tây, vịt, cút, và ngỗng, với gà là loài bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
ORT không phụ thuộc vào mùa, nhưng có xu hướng bùng phát mạnh mẽ trong điều kiện thời tiết ẩm ướt hoặc thay đổi giao mùa, gây ra tỉ lệ tử vong và loại thải từ 5% đến 20%. Nếu gia cầm mắc phải các bệnh phối hợp do virus, tỉ lệ tử vong có thể tăng đáng kể.
Vi khuẩn ORT có thể lây lan trong môi trường hoặc từ những con gà bị bệnh qua nhiều con đường như thức ăn, nước uống, gió, dụng cụ, phương tiện vận chuyển, phôi trứng, và tiếp xúc trực tiếp. Khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, chúng nhanh chóng phát triển tại niêm mạc đường hô hấp và gây tổn thương phổi chỉ trong khoảng 1 đến 3 ngày.
Tác động của bệnh là đáng kể, với các triệu chứng như gà yếu ớt, tăng trưởng chậm, tỉ lệ đồng đều giảm, chi phí chăn nuôi tăng cao do tỉ lệ loại thải tăng. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và lây lan cực kỳ nhanh chóng, đặc biệt là ở gà lớn.
Các bệnh do virus như viêm phế quản truyền nhiễm (IB), viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT), và bệnh sưng phù đầu do virus Avian pneumovirus, có thể làm tăng nguy cơ và tốc độ bùng phát của bệnh ORT ở gà con.
>> Xem thêm: Nguyên nhân dẫn đến bệnh đường ruột ở gà và cách phòng bệnh hiệu quả
Biểu hiện của bệnh ORT trên gà
Bệnh ORT, một dạng hô hấp cấp tính ở gà, ban đầu biểu hiện qua các triệu chứng nhẹ như hen suyễn, thở khò khè, và đôi khi hắt hơi hoặc vảy mỏ trong giai đoạn ủ bệnh. Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 1 đến 2 ngày, tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn rất nhanh, khi gà bắt đầu thể hiện sự giảm sút trong việc ăn uống, trở nên uể oải, và gặp khó khăn trong việc thở.
Điểm nổi bật của giai đoạn này là việc gà phải há mỏ để thở, thở dốc, phát ra tiếng rít và ngáp thường xuyên do tắc nghẽn ở khí quản và phế quản bởi cục mủ, làm cho đường hô hấp trở nên hẹp và gây khó thở, cuối cùng dẫn đến tử vong.
Ngoài ra, gà mắc bệnh ORT còn xuất hiện một số triệu chứng đi kèm như:
- Sốt cao, uể oải, và giảm sút trong ăn uống.
- Chảy nước mắt và nước mũi, sưng mặt.
- Chết trong tình trạng ngả ngửa, thể hiện qua xác chết phình to.
Đối với gà con, bệnh gây ra nhiễm trùng, xuất huyết não và làm mềm xương sọ, dẫn đến tử vong đột ngột mà có thể chưa xuất hiện triệu chứng hô hấp. Trong khi đó, gà trưởng thành trên 12 tuần tuổi có thể mắc viêm phổi cấp tính, liệt do viêm khớp. Gà đẻ có thể gặp tình trạng sụt giảm khả năng đẻ, đẻ non, và vỏ trứng mỏng.
Bệnh ORT còn có thể đi kèm với các bệnh khác như Newcastle, E.coli, CRD, làm cho tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Trong dạng mãn tính, bệnh khiến gà còi cọc, chậm phát triển, tăng chi phí thức ăn và nâng cao chi phí sản xuất.
Bệnh tích
Khi tiến hành khám nghiệm tử thi gà mắc bệnh ORT, các dấu hiệu bệnh lý rõ ràng sẽ được phát hiện.
- Trong khí quản, hai phế quản chính và phổi của gà sẽ chứa các cục bã đậu, mủ, và dịch mủ, cho thấy sự nhiễm trùng nghiêm trọng tại các cơ quan hô hấp.
- Trong quá trình khám nghiệm tử thi gà bị ảnh hưởng bởi ORT, sẽ thấy rằng túi khí bị viêm nhiễm trầm trọng, đặc trưng bởi sự xuất hiện của bọt khí và có thể nhuốm màu vàng. Đồng thời, các màng liên quan như màng của túi khí, màng gan, và màng tim cũng được phát hiện có dấu hiệu viêm nhiễm, cho thấy sự lan rộng của tình trạng nhiễm trùng trong cơ thể.
- Trong quá trình kiểm tra phổi của gà bị ORT, sẽ thấy rõ tình trạng viêm nhiễm phổi chuyển hóa thành mủ, biểu hiện qua các ổ mủ tập trung hoặc phân tán khắp bề mặt phổi, chỉ ra mức độ nghiêm trọng của việc nhiễm trùng.
- Trong quá trình kiểm tra, khí quản có thể trông bình thường hoặc chỉ thấy một số dấu hiệu xung huyết nhẹ, cho thấy sự thay đổi tối thiểu tại cấu trúc này.
Phác đồ điều trị bệnh ORT ở gà
Hãy cho gà uống sản phẩm TYLO-DOX WS mỗi ngày một lần, duy trì liên tục từ 5 đến 7 ngày theo đúng liều lượng được nhà sản xuất khuyến nghị để đạt hiệu quả tốt nhất.
Sau đó, để hỗ trợ điều trị hiệu quả các triệu chứng của bệnh hen khẹc, chúng tôi khuyến nghị sử dụng sản phẩm HEPASOL-B12 phối hợp cùng BROMHEXINE, với liều lượng là một lần mỗi ngày, duy trì liên tục trong vòng 7 ngày.
Để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ gà mau chóng hồi phục, chúng tôi khuyến cáo sử dụng một sự kết hợp các sản phẩm bổ sung điện giải, vitamin, và men tiêu hóa như MEBI-ORGALYTE, MULTI VITAMIN WS, MEBILACTYL 4 WAY WS, theo đúng hướng dẫn sử dụng được nhà sản xuất cung cấp.
>> Xem thêm: Bệnh Marek ở gà và cách phòng bệnh điều trị hiệu quả
Các biện pháp phòng ORT hiệu quả
Hiện nay, vắc-xin phòng bệnh ORT cho gà vẫn chưa được phát triển, và bệnh này thường xuất hiện cùng với các bệnh khác. Do đó, để phòng tránh bệnh một cách hiệu quả, bà con cần áp dụng các biện pháp sau:
- Thực hiện nghiêm ngặt quy trình an toàn sinh học bao gồm việc phun sát trùng định kỳ và tuân thủ nguyên tắc “vào cùng một lúc – ra cùng một lúc” trong mỗi chuồng nuôi.
- Đặc biệt chú trọng kiểm soát và quản lý chặt chẽ các yếu tố như mật độ nuôi, nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, bụi, nồng độ khí NH3 và chế độ dinh dưỡng.
- Tiến hành tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin, đặc biệt là vắc-xin chống lại các bệnh do virus như APV, IB, ILT. Việc tiêm phòng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh hoặc nếu bệnh xảy ra, bệnh sẽ ở mức độ nhẹ và dễ điều trị hơn.
